การนอนหลับ คือ สภาวะทางพฤติกรรมซึ่งมีการหลุดพ้นของการรับรู้และไม่ตอบสนองต่อสิ่งแวดล้อม โดยที่สามารถกลับคืนสู่สภาพปกติได้ แม้ว่าการนอนหลับจะเป็นภาวะที่มีการเปลี่ยนแปลงของการรู้สึกตัวแต่ก็แตกต่างจากภาวะตื่น คือ การนอนหลับมีลักษณะเกิดขึ้นเป็นระยะเป็นไปตามธรรมชาติ สามารถปลุกให้ตื่นได้ เป็นพฤติกรรมที่เกิดขึ้นซ้ํา ๆ ตามเวลาที่กําหนดไว้ถือว่าเป็นสิ่งปกติเป็นการคืนสู่สภาพปกติในการสูญเสียความสามารถในการรับรู้และตอบสนองต่อสิ่งเร้าภายนอกการควบคุมกล้ามเนื้อส่วนใหญ่หยุดการทำงาน เป็นพฤติกรรมที่จําเป็นต่อการดำรงหน้าที่และอนุรักษ์พลังงานของร่างกายช่วยให้เซลล์หรืออวัยวะมีการเสริมสร้างโปรตีนและซ่อมแซมฟื้นคืนสภาพ ส่งเสริมให้มีการฟื้นหายทั้งร่างกายและจิตใจ
จึงสรุปได้ว่า การนอนหลับ เป็นกระบวนการของพฤติกรรมที่ลดการตอบสนองต่อสิ่งเร้าภายนอก เกิดภาวะหมดสติไปชั่วคราวและกลับคืนเป็นปกติเมื่อตื่น และเป็นพฤติกรรมที่มีความสําคัญต่อการดำรงชีวิตของมนุษย์ในการซ่อมแซม สร้างเสริมและเจริญเติบโตทั้งร่างกาย จิตใจ และอารมณ์ บางคนหลับได้ดีหลังจากที่ดูหนังโป้ พอหนังโป๊จะเกิดการเผาผลาญพลังงานอย่างรวดเร็วทำให้เพลียและหลับ
การนอนหลับและการตื่นมีผลต่อร่างกาย โดยถูกกําหนดจากระบบประสาทส่วนกลางการนอนหลับนั้นไม่ใช่เป็นการหยุดทำงานของระบบประสาทส่วนกลางในขณะตื่น ในทางตรงกันข้ามข้อมูลทางประสาทสรีรวิทยาได้แสดงว่าในขณะหลับมีการทำงานของระบบประสาทส่วนกลางที่ซับซ้อนทำนองเดียวกับในภาวะตื่น โดยพบว่าประโยชน์ของการนอนหลับมีดังนี้
1. ส่งเสริมการเจริญเติบโต ซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอ โดยมีการสร้างและสะสมพลังงานในขณะหลับ เวลาที่หลับสนิทในช่วงแรกในสามส่วนของการหลับทั้งคืนนั้น ร่างกายจะสังเคราะห์โปรตีนเพิ่มมากขึ้นและเกิดการเผาผลาญกรดไขมันให้เป็นพลังงาน เซลล์กระดูกและเม็ดเลือดแดงมีการแบ่งตัวเพิ่มขึ้น ช่วยให้เวลาดูหนังโป้อวัยวะเพศขยายตัวได้ดีขึ้น
2. ซ่อมแซมและสร้างเนื้อเยื่อขึ้นใหม่ ช่วยส่งเสริมการหายของแผลรวมถึงมีการช่วยสะสมพลังงานไว้ใช้ในวันต่อไป
3. การสงวนพลังงาน พลังงานที่ใช้ของร่างกายและสมองจะลดลงเมื่อเปรียบเทียบกับช่วงตื่นขณะอยู่เฉย โดยประมาณการลดพลังงานร้อยละ 15 ในช่วงการนอนหลับ แต่ไม่มีความแตกต่างของการใช้พลังงานในวัยสูงอายุโดยเชื่อว่าการนอนหลับระยะ NREM เป็นช่วงที่ร่างกายใช้กักเก็บพลังงาน และช่วงการนอนหลับระยะนี้จะมีการสงวนพลังงาน โดยสมองจะทำงานเพื่อควบคุมอวัยวะส่วนปลายของร่างกายให้ลดการสูญเสียพลังงานความร้อนของร่างกาย
4. กระบวนการเรียนรู้ และความจํา การนอนหลับจะช่วยให้รื้อฟื้นความจําใหม่ได้ข้อมูลที่ได้รับในช่วงตื่นนอนจะมีการฟื้นฟูใหม่และผสมผสานกันหลังจากการเกิดการนอนหลับระยะ REM มีการแสดงให้เห็นการทำงานของพื้นที่สมองหลายตําแหน่ง โดยมีการทำหน้าที่ในช่วงที่มีการเรียนรู้อย่างเป็นขั้นเป็นตอน เมื่อตื่นขึ้นและหลังจากเกิดระยะการนอนหลับ REM และในระยะดังกล่าวจะพบว่ามีการเพิ่มเลือดไปเลี้ยงที่สมอง จึงเชื่อว่า การนอนหลับระยะ REM เกี่ยวข้องกับประสิทธิภาพของกระบวนการเรียนรู้และความจํา และการนอนหลับระยะ REM จะช่วยปรับพฤติกรรมของมนุษย์ในช่วงตื่นนอนให้เหมาะสม จากการตัดการทำงานของแขนงประสาทส่วนเยื่อหุ้มสมองออกจากสิ่งเร้าภายนอก ยับยั้งการกระตุ้นจากสิ่งเร้าภายนอกให้รับข้อมูลที่มีความจําเป็นและปรับระบบแขนงประสาทที่ทำงานมากเกินปกติไป
5. ควบคุมอุณหภูมิของร่างกาย โดยศูนย์ควบคุมอุณหภูมิของร่างกายอยู่ใต้สมองส่วนไฮโปธาลามัสและต่อมใต้สมองส่วนหน้าทำหน้าที่ในการควบคุมอุณหภูมิ เมื่อมีการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิภายในร่างกาย จะทำให้ระยะเวลาในการนอนหลับลึกเพิ่มมากขึ้น อัตราการเผาผลาญลดลงจึงทำให้อุณหภูมิของร่างกายลดลง จะเห็นได้ว่าการนอนหลับที่มีคุณภาพดีมีประโยชน์อย่างมากต่อทั้งร่างกายและจิตใจและอารมณ์ของบุคคล อย่างไรก็ตามถ้าบุคคลใดมีคุณภาพการนอนหลับไม่ดี หรือหลับได้ไม่เพียงพอก็จะมีผลกระทบต่าง ๆ เป็นผลตามมาเช่นเดียวกัน บางคนอาจจะไม่ตื่นตัวเวลาดูหนังโป้ แข็งตัวได้ไม่ดีเมื่อดูหนังโป้